اصطلاح Door to Door در حمل‌ونقل بین‌المللی: تفاوت با اینکوترمز و نکات حقوقی مهم

اصطلاح door to door در حمل‌ونقل بین‌المللی به معنای تحویل کالا از درب انبار فروشنده تا درب انبار خریدار است. این اصطلاح، به‌ویژه در قراردادهای تجاری بین‌المللی و خدمات لجستیک، بسیار رایج است. اما نکته کلیدی اینجاست: door to door یک اصطلاح عملیاتی در صنعت حمل‌ونقل است، نه یک اصطلاح رسمی در چارچوب اینکوترمز (Incoterms).

در واقع، عبارت door to door به‌تنهایی مشخص نمی‌کند که چه کسی مسئول پرداخت هزینه‌های گمرکی، بیمه، تخلیه، یا ریسک تأخیر در حمل است. بسیاری از شرکت‌های حمل‌ونقل برای تبلیغ خدمات خود از واژه door to door استفاده می‌کنند، اما در قراردادهای حقوقی، باید از یکی از اصطلاحات رسمی اینکوترمز برای تعیین دقیق مسئولیت‌ها استفاده شود.

نزدیک‌ترین Incoterm به Door to Door: قاعده DDP

در بین اینکوترمزها، نزدیک‌ترین مفهوم به door to door مربوط به قاعده DDP (Delivered Duty Paid) است. در DDP، فروشنده مسئولیت کامل تحویل کالا تا محل نهایی خریدار را بر عهده دارد؛ از جمله:
    •    حمل داخلی در کشور مبدأ
    •    ترخیص و گمرک مبدأ
    •    حمل بین‌المللی
    •    ترخیص و گمرک مقصد
    •    پرداخت عوارض واردات
    •    تحویل در محل نهایی خریدار

به‌عبارت دیگر، اگر هدف این باشد که فروشنده از ابتدا تا انتها مسئول باشد، اصطلاح door to door باید حتماً با قاعده DDP در قرارداد همراه شود.

DAP و تفاوت آن با خدمات Door to Door

گاهی نیز در کنار خدمات door to door از Incoterm DAP (Delivered At Place) استفاده می‌شود. در این حالت، فروشنده کالا را تا مکان مشخص‌شده در کشور خریدار می‌رساند، اما هزینه‌های گمرکی و مالیاتی بر عهده خریدار باقی می‌ماند. این یعنی خدمات ظاهری شبیه door to door است، اما مسئولیت‌های حقوقی مشابه DDP نیست.

چرا باید اصطلاح Door to Door را با Incoterms ترکیب کرد؟

استفاده تنها از عبارت door to door بدون تطبیق با اینکوترمز می‌تواند باعث اختلاف و ابهام شود. به‌عنوان مثال، اگر در قرارداد ذکر نشده باشد که هزینه‌های گمرکی بر عهده چه کسی است، ممکن است در زمان ترخیص کالا، طرفین دچار اختلاف جدی شوند. بنابراین، توصیه می‌شود که:
    •    از اصطلاح door to door برای توصیف نوع حمل استفاده شود؛
    •    و در کنار آن، یک Incoterm رسمی مانند DDP یا DAP در قرارداد ذکر گردد.

نتیجه‌گیری:
اصطلاح door to door می‌تواند نشان‌دهنده خدمات حمل‌ونقل کامل باشد، اما برای شفاف‌سازی مسئولیت‌ها و پیشگیری از ریسک‌های حقوقی، باید در کنار آن از قواعد رسمی اینکوترمز استفاده کرد. این ترکیب باعث می‌شود قرارداد حرفه‌ای‌تر، قابل اتکا و قابل اجرا در اختلافات احتمالی باشد.

برای آشنایی بیشتر با مفاهیم حقوقی قراردادهای بین‌المللی و اصطلاحات اینکوترمز:
Mashvarat.com