نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

فاطمه علی اصغرزاده 
دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی، گروه حقوق، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران.

 10.22034/LTH.2021.248599
چکیده

حمایت از حیثیت و آبروی افراد، یکی از رسالت‌های مهم حقوق کیفری است. قانون‌گذار در قانون مجازات اسلامی و دیگر قوانینِ مرتبط، عنوان مجرمانه‌ای به نام «افشای اسرار حرفه‌ای» را پیش‌بینی و برای آن مجازات‌هایی تعیین کرده‌است. افشای اسرار، به معنای آشکار کردنِ رازِ افراد، ازجمله مواردی است که حرمت و آبروی انسانی را به‌شدت مورد خدشه قرار می‌دهد. از لحاظ حقوقی، افشای اسرار عبارت است از آگاه کردنِ شخص یا اشخاص ثالث از سِر و راز افراد. قانون‌گذار در مادۀ 648 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات (مصوب 1375)، به آن پرداخته‌است که به‌موجب آن، هرگاه کسانی که به مناسبتِ شغل خود، محرم اسرار می‌شوند، در غیر از موارد قانونی، اسرار مردم را افشا کنند، به مجازات محکوم می‌شوند. بر این اساس، تحقیق حاضر قصد دارد جایگاه جرم افشای اسرار در قانون مجازات اسلامی را مورد بررسی قرار دهد. تحقیق حاضر به جهت ماهیت، کاربردی و به روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای ومطالعات اسنادی، در صدد تبیین جایگاه جرم افشای اسرار در قانون مجازات اسلامی است. یافته‌های تحقیق نشان از آن دارد که با دقت در مادۀ 648 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات می‌توان گفت جرم افشای اسرار حرفه‌ای در زمرۀ جرایم فعل مثبت مادی و مقید به نتیجه است و از منظر عنصر روانی نیز افشای اسرار حرفه‌ای ازجمله جرایم عمدی است. قانون‌گذار مجازات افشای اسرار حرفه‌ای را حبس از سه ماه و یک روز تا یک سال و یا یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی تعیین کرده‌است.